Het aandeel vrouwen in de politiek is nog niet gelijkwaardig. Om de status quo in kaart te brengen, doet Stem op een Vrouw, als onderdeel van alliantie Politica, vanaf 2023 structureel jaarlijks onderzoek naar het aantal vrouwelijke politici en bestuurders in alle politieke lagen. Van het Waterschap tot het Europees Parlement. Wij presenteren nu de nulmeting, met data van oktober en november 2023. Lees het rapport hier.
38 procent van de alle politici en 33 procent van de bestuurders in Nederland zijn in 2023 vrouw. Naast gender meer data geïnventariseerd; waar dit openbaar was, zijn ook leeftijd, herkomst en opleidingsniveau genoteerd. Deze informatie is echter van veruit de meeste lokale politici niet openbaar te vinden. Daarom focust dit rapport zich op het aantal vrouwen in de politiek.
In geen van de Nederlandse politieke organen is de man/vrouw verdeling in balans. De Europarlementariërs die namens Nederland zijn verkozen in het Europees Parlement komen het dichtst in de buurt: 48 procent van hen is vrouw. In de Provinciale Staten zijn twee personen actief die zich identificeren als non-binair, zij maken 0,3 procent van de Statenleden uit. Onder de Statenleden is 38 procent vrouw. De functie waar de verdeling man/vrouw het scheefst is, is die van Commissaris van de Koning: slechts 27% is vrouw. De gemeenteraadsleden (33%), wethouders (28%) en burgemeesters (31%) blijven tevens onder of op het landelijk gemiddelde van vrouwen in de politiek. Uitschieters hierbij zijn de gemeenten in de provincie Drenthe met 8% vrouwelijke burgemeesters en 19% vrouwelijke wethouders. In Limburg zien we het grootst aantal vrouwelijke burgemeesters: 43%.
Als we kijken naar de Diversiteit op partijniveau, dan valt op dat progressieve partijen een hoger percentage vrouwen als politici en bestuurders tellen dan conservatieve partijen. In dit onderzoek nemen we de termen progressief en conservatief over zoals deze worden gebruikt door ProDemos. Partijen zoals PvdD, D66 en GroenLinks komen in de buurt van de gelijke verdeling. Partijen als SGP, PVV en FvD tellen het hoogste percentage mannen onder politici en bestuurders. De meest voorkomende voornamen onder politici en bestuurders zijn Jan, Peter en Hans. De eerste ‘vrouwennaam’ tussen de meest voorkomende namen van politici staat op nummer 37: Karin. Het beeld van de gemiddelde politicus in 2023 is een man, geboren halverwege de twintigste eeuw en met een typisch Nederlandse voornaam.
In oktober 2024 volgt een nieuwe meting voor het dataonderzoek, waar de verzamelende informatie wordt vergeleken met de nulmeting uit 2023.