Stemmen op de eerste vrouw in de lijst zorgt meestal niet voor meer vrouwen in de politiek. Zij staat al zo hoog op de lijst, dat ze het vaak zonder extra stemmen ook wel haalt. Wil jij meer vrouwen in de politiek? Stem dan op een vrouw lager op de kieslijst. Juist de kandidaten die níet op de hoogste plek staan hebben jouw stem nodig om een zetel te behalen.

Hoe weet je wanneer je laag genoeg kijkt? Daarvoor kan je kijken hoeveel zetels de partij nu heeft, en je kan kijken of jouw partij het goed doet in de peilingen (zie hier). Stel dat jouw partij nu 5 zetels heeft, en volgens de peilingen ongeveer even groot blijft, dan wordt het spannend voor ongeveer de kandidaten vanaf plek 5 en lager. Die vrouwen kunnen jouw stem goed gebruiken. Als een vrouw die lager op de lijst staat genoeg stemmen krijgt, kan zij namelijk tóch verkozen worden. Zij komt dan dankzij de extra stemmen hoger op de lijst; als zij meer stemmen krijgt dan bijvoorbeeld een man die weliswaar een hogere plek op de lijst heeft, maar minder stemmen heeft, dan gaat de zetel naar haar.

Via deze tactiek kwamen er bij de vorige verkiezingen 42 extra vrouwen in de Provinciale Staten en 26 extra vrouwen in het Waterschap!

Kies natuurlijk bovenal een vrouw die bij jou past, door je te verdiepen in de verschillende partijen en kandidaten op de kieslijst. In onze stemhulp vind je alle partijen en kandidaten terug.

Op 15 maart gaan we naar de stembus voor twee verkiezingen: de Provinciale Staten en het Waterschap. Wat zijn de Provinciale Staten? We leggen het hier uit:

Nederland is ingedeeld in 12 provincies. Elke provincie heeft verkiezingen voor de eigen Provinciale Staten (PS): dat zijn onze gekozen volksvertegenwoordigers in de provincie. De PS beslissen over onderwerpen die groter zijn dan gemeenten, maar kleiner dan de landelijke politiek. Zij zijn bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de infrastructuur van de provincie: provinciale wegen en het regionale openbaar vervoer. Daarnaast beslissen zij over de natuurgebieden, woningbouw en industriegebieden die groter zijn dan één gemeente. Ook erfgoed zoals oude landgoederen en monumenten vallen onder de provincie. De politici in de provincie hebben dus grote invloed op je leefomgeving.

Wij stemmen voor de leden van de Provinciale Statenleden, die aangesloten zijn bij verschillende politieke partijen. Na de verkiezingen vormen enkele politieke partijen die verkozen zijn samen een coalitie, en die partijen kiezen weer de Gedeputeerde Staten. Zij zijn verantwoordelijk voor dat de plannen die er gemaakt worden ook echt uitgevoerd worden. Aan het hoofd van elke provincie staat een Commissaris van de Koning (vergelijkbaar met een burgemeester). Deze persoon wordt door de koning aangesteld.

De Provinciale Staten hebben ook nog een extra taak: zij kiezen de leden van de Eerste Kamer. De Eerste Kamer is een landelijke politieke institutie met als taak om wetsvoorstellen te controleren; als een wet door de Tweede Kamer wordt goedgekeurd, gaat dit voorstel naar de Eerste Kamer. Je stem voor de Provinciale Staten heeft dus ook indirect invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer. 

Lees ook deze blog voor een uitgebreide uitleg over wat de Provinciale Staten en Waterschappen doen. Je kan in onze stemhulp vinden welke partijen er in jouw waterschap verkiesbaar zijn.

Op 15 maart gaan we naar de stembus voor twee verkiezingen: de Provinciale Staten en het algemeen bestuur van het Waterschap. Wat is het Waterschap? We leggen het hier uit:

Nederland is ingedeeld in 21 waterschappen. Zij zijn verantwoordelijk voor het waterbeheer in Nederland. Kort gezegd zorgen zij ervoor dat wij droge voeten hebben en houden, dat het water schoon en goed op peil is. Dit is om natuur, landbouw en recreatie in goede staat te behouden. Daarnaast nemen ze belangrijke beslissingen over biodiversiteit, recreatie en duurzaamheid. Zij hebben ook de taak om de gevolgen van klimaatverandering op het land (via watermanagement) in te perken. Klimaatverandering zorgt namelijk voor een stijgende zeespiegel en meer extreem weer. Het waterschap heeft dus een grote taak om ons veilig te houden. 

Wij stemmen op kandidaten voor het ‘Algemeen Bestuur’ (het AB) van het Waterschap. Zij zijn aangesloten bij verschillende politieke partijen. Het AB debatteert met elkaar over wat de beste plannen zijn voor het Waterschap, en stellen plannen voor. De goedgekeurde plannen worden uitgevoerd door het ‘Dagelijks Bestuur’ – vergelijkbaar met de wethouders in een gemeente. Aan het hoofd van elk waterschap staat een Dijkgraaf – vergelijkbaar met de functie van burgemeester.

Iedereen vindt droge voeten natuurlijk belangrijk, dus hoe kies je dan op wie je stemt? Er zijn wel politieke verschillen: zo vindt de ene partij de landbouw het meest belangrijk, en legt de andere partij meer de nadruk op het tegengaan van klimaatverandering. Dat betekent soms tegenstrijdige belangen: zo zorgt landbouw voor inkomsten, maar zorgt sommige landbouw ook dat het waterpeil daalt. Daardoor komt Nederland steeds lager te liggen. Dat brengt risico’s met zich mee. Je kan in onze stemhulp vinden welke partijen er in jouw waterschap verkiesbaar zijn.

Op dit moment is slechts 25% van het Algemeen Bestuur van het Waterschap vrouw, en 33% van de Provinciale Staten. De meeste van die politici zijn man, wit, 50+ en universitair opgeleid. Er is dus weinig diversiteit onder die politici. Dat is zonde, want meer diversiteit in de politiek is goed voor de kwaliteit van de democratie (1) én voor het vertrouwen in de politiek (2). Wanneer de politiek meer divers is, nemen politici betere besluiten (3). Dat komt omdat, zodra er meer verschillende mensen meepraten, er met meer mensen rekening wordt gehouden. Voorbeelden van zulke verschillende mensen zijn: mensen met verschillende culturele achtergronden, LHBTQIA+, jong en oud, mbo’ers en universitair opgeleiden, en mensen met en zonder een beperking – (4). 

Bovendien: als de politiek geen goede afspiegeling is van de bevolking, worden er groepen mensen niet gehoord en neemt het vertrouwen in de politiek af (5). En mensen die minder vertrouwen in politiek hebben, stemmen minder vaak (6). Uit onderzoek (7) weten we dat de grootste groep stemmers bestaat uit hoger opgeleide, oudere witte mannen. Die groep is al sinds de democratie bestaat overheersend aanwezig in de politiek. Geen wonder dus dat zij het meeste vertrouwen in de politiek hebben. Dit is zorgelijk, want bij verkiezingen gaat het erom dat iedereen evenveel inspraak heeft over hoe onze samenleving eruit komt te zien.

Door te stemmen heb jij invloed op de besluiten die door de politiek worden gemaakt. Het perspectief van diverse vrouwen is onmisbaar in alle delen van de politiek. Of het nou gaat over toegankelijkheid van het openbaar vervoer, jeugdzorg, ruimtelijke ordening zoals woonruimtes voor kwetsbare groepen, of sociale infrastructuur zoals openbare toiletten. Uit daarom je invloed door tijdens de verkiezingen voor de Provinciale Staten en Waterschappen te stemmen op een vrouw, en help mee met zorgen dat iedereen gehoord wordt.

Door slim te stemmen! Stem niet automatisch op de eerste vrouw van de lijst: zij heeft vaak jouw stem niet nodig, omdat zij al op een hoge positie staat. Wil je meer vrouwen verkozen krijgen, kijk dan eens wat lager op de kieslijst. Juist de kandidaten die níet op de hoogste plek staan hebben jouw stem nodig om een zetel te behalen.

Hoe weet je wanneer je laag genoeg kijkt? Daarvoor kan je kijken hoeveel zetels de partij nu heeft, en je kan kijken of jouw partij het goed doet in de peilingen (zie hier). Stel dat jouw partij nu 5 zetels heeft, en volgens de peilingen ongeveer even groot blijft, dan wordt het spannend voor ongeveer de kandidaten vanaf plek 5 en lager. Die vrouwen kunnen jouw stem goed gebruiken. Als een vrouw die lager op de lijst staat genoeg stemmen krijgt, kan zij namelijk tóch verkozen worden. Zij komt dan dankzij de extra stemmen hoger op de lijst; als zij meer stemmen krijgt dan bijvoorbeeld een man die weliswaar een hogere plek op de lijst heeft, maar minder stemmen heeft, dan gaat de zetel naar haar.

Via deze tactiek kwamen er bij de vorige verkiezingen 42 extra vrouwen in de Provinciale Staten en 26 extra vrouwen in het Waterschap!

Zoek bovenal natuurlijk een vrouw die bij je past, door je te verdiepen in de verschillende partijen en kandidaten op de kieslijst. In onze stemhulp vind je alle partijen en kandidaten terug.

Kwaliteit is heel belangrijk, maar wat kwaliteit betekent verschilt per persoon. Het is vooral essentieel om te stemmen op iemand die jij goed vindt, zoals een vrouw die staat voor jouw idealen. Letten op gender maakt wel uit: met meer vrouwen in de politiek gaat de kwaliteit van de politiek erop vooruit. Er worden dan betere besluiten (1) genomen op gebied van onder meer sociale infrastructuur (2) (onderwijs, zorg), gezin (3), klimaat (4) en economie (5). Op dit moment is er in de politiek een overschot aan witte, hoogopgeleide, oudere mannen. Dat is dus niet goed voor de kwaliteit van de beslissingen. Om dat te doorbreken, is het belangrijk dat we verschillende soorten mensen verkiezen. Dat zorgt ervoor dat meer mensen gehoord worden.

Daarnaast heeft de politiek een voorbeeldfunctie (6). Als iedereen zichzelf terug kan zien in de politiek, kan dat doorwerken in de hele samenleving. Een grotere diversiteit in de politiek heeft veel positieve effecten (7), zoals meer vertrouwen in de politiek, acceptatie van verkiezingsuitslagen en het breken met stereotypen over wie er in de politiek hoort te zitten. Ook is het voor de ambitie van jonge kinderen goed als zij politieke rolmodellen hebben die op hen lijken.

Dat klinkt logisch, maar het is niet zo simpel. Vrouwen vertegenwoordigen niet per definitie alle vrouwen of alleen vrouwen. Vrouwen kunnen ook opkomen voor de belangen van mannen, en mannen kunnen ook vrouwen vertegenwoordigen. Maar vrouwen hebben vaak andere ervaringen in de samenleving, waardoor zij soms een ander perspectief en belang hebben waar veel mannen niet aan zouden denken. Als je een meerderheid van mannen aan het woord laat, nemen die onvoldoende de belangen van vrouwen mee – omdat ze die niet altijd kennen. Met empathie kom je ver, maar je volledig verplaatsen in een ander is natuurlijk niet mogelijk. 

Dat geldt ook voor andere vormen van diversiteit: als je zelf niet in een rolstoel zit, kan je je best doen om te bedenken wat er nodig is voor toegankelijk OV, maar je kan ook stemmen op mensen die rolstoelgebruiker zijn zodat zij hun eigen ervaring kunnen inzetten. Ondervertegenwoordigde groepen ervaren betere vertegenwoordiging (1) door op iemand te stemmen die op ze lijkt. Onderzoek (2) toont aan dat politici met verschillende achtergronden standpunten inbrengen die anders over het hoofd worden gezien. Het is ook logisch dat degenen die door bepaald beleid worden geraakt, betrokken worden bij de besluitvorming daarover. Ze brengen immers kennis mee over die groep en hebben eigen wensen en belangen, waardoor beleid op bijvoorbeeld onderwijs en zorg wordt verbeterd.

Gelijke vertegenwoordiging krijg je niet vanzelf. Het is van belang dat vrouwen meer actief worden in de politiek en dat we vrouwen die dit doen belonen met onze stem!

Dat klopt en dat is een van de redenen dat we Stem op een Vrouw zijn gestart. De kandidatenlijsten worden samengesteld door politieke partijen zelf, en voor een goede genderbalans zijn geen algemene regels (zoals een quotum), behalve regels die partijen zichzelf opleggen (1). Dat leidt er helaas vaak toe dat het overgrote deel van kandidatenlijsten uit mannen bestaat en vrijwel alle lijsttrekkers man zijn. Vrouwen staan ook vaker op onverkiesbare plaatsen. Omdat de politiek gedomineerd wordt door mannen, solliciteren er ook steeds meer mannen, en werven zij in hun eigen netwerk ook meer andere mannen dan vrouwen. Dit verandert niet tenzij partijen ook van jou, de kiezer, een duidelijk signaal krijgen dat het tijd is voor meer vrouwen op de lijst.

Dat er minder vrouwen op de lijst staan, betekent niet dat er dan een meerderheid van mannen verkozen hoeft te worden. Want er staan meer dan genoeg verkiesbare vrouwen op de kieslijsten om tot een gelijke balans te komen, mits we slim stemmen! Als er meer vrouwen in de politiek komen, dienen zij als rolmodel voor andere vrouwen om politiek actief te worden. Zo lost dit probleem zich mede dankzij jouw stem op.

Dat is goed nieuws! Let er wel op dat de verdeling zowel hoog als lager op de lijst redelijk gelijk is. Soms zetten partijen bijvoorbeeld veel vrouwen bovenaan de lijst, maar blijkt daarna toch maar 30% van de lijst uit vrouwen te bestaan. Als de partij dan veel zetels haalt, zijn er alsnog meer mannen verkozen.

Heeft jouw partij echt een gelijke verdeling? Dan hoef je niet persé slim te stemmen. Je kan wel op bredere diversiteit letten: misschien wil je wel graag op een jonge vrouw stemmen, of een vrouw van kleur. Kijk natuurlijk vooral welke vrouw jouw idealen het beste representeert