Persbericht: Online haat ontmoedigt politieke deelname vrouwen

Vrouwen met politieke ambitie worden afgeschrikt door het waarnemen van online haat tegen vrouwelijke politici. Ze heroverwegen of zij wel politiek actief willen worden, en kiezen vanwege de reële kans op haat en bedreigingen liever voor een plek achter de schermen. Ook overwegen vrouwen met politieke ambities om minder aanwezig en zichtbaar te zijn op sociale media, om op die manier haat, seksisme en bedreigingen te voorkomen. Dat blijkt uit onderzoek van alliantie Politica. Onderzoeker Zahra Runderkamp: “Je zou verwachten dat nu er langzaam steeds meer vrouwen politiek leiders zijn, de vrouwenhaat afneemt. Maar met de toename van het aantal zichtbare vrouwelijk politici lijkt de haat juist toe te nemen. Vrouwen worden actief weggepest, en dat heeft een afschrikwekkend effect.” 

Vrouwen in de politiek fungeren als rolmodellen die de volgende generatie jonge vrouwen kunnen motiveren de politiek in te gaan, maar geweld tegen vrouwelijke politici is aan de orde van de dag. In 2021 bleek bijvoorbeeld dat tien procent van alle tweets gericht aan vrouwelijke politici haat of agressie bevatten, en vrouwen van kleur krijgen de meeste haat over zich heen krijgen. Vrouwelijke politici die met haat te maken krijgen vallen soms eerder uit of trekken zich op andere manieren terug uit de publieke arena. Uit dit onderzoek blijkt nu dat ook vrouwen met politieke ambitie worden afgeschrikt door het waarnemen van online haat. Deelnemer Ayşe (naam gefingeerd): “Ik leef met de vrees: ga ik dit wel aankunnen? Mocht ik die stap niet zetten, dan zal dat [geweld] waarschijnlijk de hoofdreden zijn.” 

De onderzoekers hebben via focusgroepen en een enquête diverse groep vrouwen met politieke aspiraties gesproken, om in kaart te brengen in hoeverre het zien van online haat jegens vrouwelijke politici invloed heeft op hun aspiraties. Omdat vrouwen van kleur gemiddeld vaker te maken hebben met haat, waren er aparte focusgroepen met vrouwen met een migratieachtergrond om eventuele verschillen in kaart te brengen. Een groot deel van de ondervraagden geeft aan niet politiek te actief worden of een rol in de luwte te kiezen, omdat zij afgeschrikt worden door het zien van haat en bedreigingen. Ook het continue onder een vergrootglas liggen en de angst afgerekend te worden op uiterlijk zijn veelgenoemde barrières. Deelnemer Maria (naam gefingeerd): “Dit soort uitspraken [tegen vrouwelijke politici] zorgen ervoor dat ik een stuk meer huiverig ben om de politiek in te gaan. Ik vind dat er nu heel erg laconiek over wordt gedaan, terwijl dit psychische schade kan veroorzaken.”  

Drie van de zeven groepsgesprekken waren speciaal ingericht voor vrouwen met een migratieachtergrond. Vrouwen met een (zichtbare) migratieachtergrond – zoals vrouwen van kleur en moslima’s – ervaren namelijk een ‘double penalty’: het geweld dat zij ervaren, kan zowel door seksisme als racisme of islamofobie gemotiveerd zijn. Deelnemer Linh: “Vaak is er wel echt sprake van een soort meervoudige discriminatie. Als je een vrouw bent van kleur of met een migratieachtergrond dan heb je echt dubbel pech, dan gaat het daar echt over. Je wordt geraakt op een heel kwetsende manier.”  

Het ‘afschrikeffect’ van geweld op aspiranten bedreigt de kwaliteit van onze democratie, aldus de onderzoekers. Runderkamp: “Online haat kan ervoor zorgen dat in de toekomst minder vrouwen politiek actief worden, waarvoor er bij vrouwen van kleur het meeste aanwijzingen zijn. Politieke ongelijkheid schaadt de legitimiteit en herkenbaarheid van onze politiek, nu en in de toekomst.” 

Het volledige rapport is hier te vinden: https://stemopeenvrouw.com/wp-content/uploads/2024/01/Politica-Rapport-Wie-wil-er-nog-de-politiek-in-2023.pdf