2024 UPDATE: Feministische boeken die je deze zomer gelezen moet hebben

Boek-covers op oranje achtergrond
9 boeken over Feminisme en Politiek - bron: diversen

Met het heerlijke weer van dit moment liggen we bij Stem op een Vrouw het liefst aan het water of in de tuin met een goed boek. In dit blog tippen wij een aantal feministische boeken om deze zomer te lezen, die allemaal in het afgelopen jaar zijn uitgekomen. Er zit voor ieder wat bij: tips, essays, geschiedenis, maatschappijkritiek, Nederlandse politiek, feminisme buiten Nederland, en veel meer. Geschreven door vrouwen, voor iedereen. Deze tiplijst is de perfecte reden om je telefoon of laptop weg te leggen en je te verdiepen in vrouwen en politiek.

Alle onderstaande boeken zijn online te verkrijgen. Het is natuurlijk nog beter om ze te kopen/bestellen bij je lokale boekhandel!

Cover van boek Caleidoscopische visies

Je weet vast wel dat er verschillende feministische golven zijn geweest in Nederland, maar wist je van het bestaan van de ‘zwarte, migranten- en vluchtelingen (ZMV-) vrouwenbeweging’ in Nederland? De ZMV-Vrouwenbeweging in Nederland was een beweging in de jaren 80 en 90 van vrouwen met verschillende etnische achtergronden. Ze stonden aan het begin van het maatschappelijke debat over feminisme, gender en etniciteit in Nederland.  

Het boek Caleidoscopische Visies kwam voor het eerst uit in 2001, maar is nu opnieuw uitgebracht en geactualiseerd. Het was het eerste boek dat intersectioneel denken over de vrouwenbeweging in Nederland op de kaart zette. Intersectionaliteit is maatschappelijke ongelijkheid die zich voordoet langs verschillende, elkaar snijdende assen, verschillende vormen van maatschappelijke ongelijkheid versterken elkaar. Daarnaast is het een belangrijk naslagwerk over de rol die zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwen (ZMV-vrouwen) hebben gespeeld in de emancipatie van vrouwen. Een ‘must read’ over de vrouwenbeweging in Nederland, waarin je leert over groepen vrouwen die een grote strijd hebben geleverd maar die lang onzichtbaar bleven.  

Samengesteld door Nancy Jouwe, Maayke Botman & Gloria Wekker. Met bijdragen van Maayke Botman, Sarah Bracke, Esther Captain, Amalia Deekman, Halleh Ghorashi, Mariëtte Hermans, Isabel Hoving, Nancy Jouwe, Troetje Loewenthal, Helma Lutz, Gabbi Mesters, Nawal Mustafa, Ann Phoenix en Gloria Wekker. 

Uitgeverij Walburg Pers, 24,99 euro, 260 pagina’s.

 

Boekcover van Femicide

Femicide is de moord op vrouwen omdat zij vrouw zijn. Deze extreme vorm van vrouwenhaat werd in de Nederlandse media jarenlang geframed als iets wat alleen buiten Nederland gebeurde. Als een cultureel fenomeen, zoals eerwraak of tegen sekswerkers. Auteur Tessel ten Zweege vraagt zich af: waarom kijken we alleen naar het buitenland? Terwijl femicide hier jarenlang niet werd geregistreerd en niet op de politieke agenda stond, kwamen er de afgelopen jaren ongeveer 43 vrouwen per jaar om door femicide. Meestal door hun (ex-)partner. In dit boek word je op laagdrempelige wijze meegenomen langs de thematiek rond dit thema. Ten Zweege vertelt over de oorzaak van deze extreme vorm van vrouwenhaat en hoe de signalen tijdig te herkennen, deelt persoonlijke ervaringen, én gaat in op oplossingen. 

Uitgeverij De Geus, 12,99 euro, 160 pagina’s.

  

Cover van Waarom Zweedse vrouwen niet gratis werken

De kinderen van auteur Charlotte Boström brengen twee dagen door op de kinderopvang, één dag bij oma en één dag thuis bij een van de twee ouders. Boström en haar partner proberen te werken vanuit huis en e-mails te beantwoorden terwijl ze tegelijkertijd voor hun pasgeborene en driejarige zorgen. Dit soort regelingen zijn gebruikelijk in het dagelijks leven van jonge gezinnen in Nederland, waarin zij zowel praktisch als financieel worstelen met het rondkrijgen van werk- en zorgtaken.  

Nederlandse vrouwen zijn vaker financiëel afhankelijk van hun partners dan in de rest van Europa, en worden vaak weggezet als verwende ‘deeltijdprinsjesjes’. De werkelijkheid is dat het systeem hen tegenwerkt. In Zweden werken vrouwen vaker fulltime, en zijn zij meer financieel onafhankelijk. Maar hoe faciliteert het Zweedse systeem dat? Boström laat als buitenstaander met humor en nieuwsgierigheid zien dat Nederland ongelijke verhoudingen nog steeds in stand houdt. Hoe moeilijk zou het zijn om dit te veranderen? En is dit eigenlijk wel iets wat Nederlanders willen? 

Uitgeverij Balans, 22,95 euro, 256 pagina’s. 

 

Cover van Feminisme - Els Kloek

In boekenreeks ‘Elementaire Deeltjes’ worden verschillende onderwerpen historisch uitgelicht: wetenschap, filosofie, geschiedenis en kunst. De nieuwste uitgave gaat over feminisme. Historica Els Kloek wil via historisch onderzoek zorgen voor begrip en kennis over feminisme door de eeuwen heen. Met welke bril moeten we naar deze én vorige eeuwen kijken? Kloek beschrijft de lange geschiedenis van verzet tegen de ondergeschikte positie van vrouwen, in Nederland en daarbuiten. Een geschiedenis die voert langs verhalen, ideeën, pamfletten, organisaties, demonstraties en parlementaire moties. De middeleeuwse ‘strijd om de broek’, de ‘querelle des femmes’ en de ‘vrouwenquaestie’. Alles van de suffragettes en Dolle Mina’s tot intersectionaliteit en MeToo. Ook komen prominente vrouwen uit de geschiedenis naar voren: van Mary Wollstonecraft en Betje Wolff tot Simone de Beauvoir en Joke Smit. Een laagdrempelig boek over feminisme om deze zomer aan het water te lezen.

Uitgeverij Athenaeum, 15,99 euro, 144 pagina’s. 

 

Cover van Schijnfeminisme - Sam Mills
5. Schijnfeminisme (2023) Sam Mills

Dit essay van journalist Sam Mills gaat niet over één groot thema, maar juist over over kleine alledaagse irritaties rond seksisme in de samenleving. Mills onderzoekt hierin ‘schijnfeministen’. We zijn ze allemaal wel eens tegengekomen: mannen die zichzelf naar buiten toe projecteren als feministisch, liberaal en zachtaardig. Publiekelijk steunen ze zaken rondom vrouwenrechten, maar achter gesloten deuren blijken ze seksistische denkwijzen nog lang niet achter zich gelaten te hebben. “Mills beschrijft iets wat valt onder het kopje hinderlijk, haast ongrijpbaar maar cumulatief zo frustrerend dat je er soms huilend van zou willen thuiskomen, ware het niet dat je daarmee juist bevestigt dat je een emotioneel vrouwtje bent.” (Parool).  

De persoonlijke ervaringen van Mills worden verwoven met wetenschappelijk onderzoek naar de ervaringen met zulk soort mannen. De materie is te complex voor een simpele oplossing, maar wel concludeert ze: “Nu, met MeToo, zijn de grenzen duidelijker getrokken. We hebben opnieuw gedefinieerd wat het betekent om beschaafd te zijn.” 

Chauvo-feminism, uit het Engels vertaald door Nathalie Tabury en Jet Zegers, met een voorwoord van Daan Borrel en een nawoord van Michiel van der Padt. Uitgeverij HetMoet, 22,50 euro, 197 blz. 

 

Cover van De Patriarchen - Angela Saini

Als wetenschapsjournalist verdiept Angela Saini zich in machtsstructuren. Hoe is het toch mogelijk dat een klein groepje mensen (vaak witte mannen) de touwtjes in handen heeft en weet te houden? Ze legt uit dat het patriarchale systeem voor niemand positief uitpakt – ook niet voor mannen. Dit doet ze door met een intersectionele blik de hoogte- en dieptepunten van vrouwenrechten uiteen te zetten: de oorsprong, de geschiedenis, onze pogingen om het te begrijpen en onze inspanningen om het te bestrijden. 

Dit boek onderzoekt de wortels van het patriarchaat, ontkracht misvattingen en onthult een complexe geschiedenis waarin mannelijke dominantie voor het eerst in samenlevingen werd ingebed en zich over de hele wereld verspreidde, van de prehistorie tot het heden. Uiteindelijk ziet Saini de toekomst hoopvol in, zei ze tegen de Volkskrant:  ‘Op zo veel plekken in de wereld staan jonge vrouwen op die zich niet laten opzadelen met zaken die mijn generatie of die van mijn moeder heeft geaccepteerd of geïnternaliseerd. De huidige generatie gelooft dat verandering mogelijk is, en spreekt zich uit. Dat vind ik fantastisch.’ 

The Patriarchs, uit het Engels vertaald door Alexander van Kesteren. Uitgeverij Ten Have, 24,99 euro, 336 pagina’s. 

 

Cover van Waarom je niet zomaar moet stemmen waar je ouders op stemmen - Titia Hoogendoorn en Nienke Schuitemaker

Titia Hoogendoorn, podcastmaker van Polititia, en Nienke Schuitemaker, politiek communicatieadviseur, leggen je graag uit hoe en waarom je volgens je eigen principes moet stemmen. In dit boek, gericht op jongere lezers, wordt op een luchtige en niet al te langdradige manier verteld hoe de politiek in elkaar zit. Van hoe het precies in zijn werk gaat als je het stembureau binnenloopt tot hoe het politieke landschap van de laatste vier jaar eruitziet. 

De auteurs vertellen waarom het belangrijk is om te stemmen, geven een korte basiscursus over de Nederlandse politiek, hoe je kiest op wie je stemt en verhelderen wat strategisch stemmen is. Inclusief een woordenlijst en een overzicht van het debat op vier thema’s: zorg, economie, klimaat en migratie. Hoogendoorn: ‘De politiek bemoeit zich sowieso met jouw leven, dus kun je je er maar beter een beetje tegenaan terugbemoeien op een manier die bij jou past.’ Hoewel de Tweede Kamer verkiezingen al zijn geweest, is het ook deze zomer van belang dat je weet waarom en hoe je kunt stemmen voordat de volgende verkiezingen er zijn!

Uitgever Blossom Books, 11,99 euro, 128 pagina’s. 

 

Cover van Shirley Chisholm - Anastasia c. Curwood

Shirley Chisholm was de eerste Afrikaans-Amerikaanse vrouw in het Amerikaanse Congres, én was de eerste zwarte vrouw die zich kandidaat stelde als president van de VS. Ze bracht haar vormende jaren door in Barbados en Brooklyn en leverde een belangrijke bijdrage aan de Amerikaanse politiek. Haar perspectief, waarbij zwarte meisjes en vrouwen centraal staan in de beweging die politieke macht wil omvormen tot een brede democratische kracht, was en is nog steeds baanbrekend. Schrijver Anastasia C. Curwood weeft Chisholm’s publieke imago, politieke werk en persoonlijke ervaringen samen tot een verslag van haar impactvolle leven. Hiermee krijg je inzicht in de sociale bewegingen van Chisholm’s tijd en de kansen die ze voor zichzelf creëerde door samenwerking met verschillende generaties en culturen. 

Engels, Uitgeverij University Of North Carolina Press, 28,95 euro, 472 pagina’s. 

 

Cover van De nieuwe feministische leeslijst - Marja Pruis
BONUS. De nieuwe feministische leeslijst (2019) Marja Pruis

Bonus: wil je na deze lijst verder lezen over bekende feministen? 

Marja Pruis, criticus en columnist voor De Groene Amsterdammer, geeft met ‘De nieuwe feministische leeslijst’ antwoord op de vraag: welke boeken moet de moderne feminist gelezen hebben? Haar antwoord is een hedendaagse canon van feministische literatuur, samengesteld door bekende denkers en activisten als Sylvia Plath, Maggie Nelson, Clarice Lispector, Renate Dorrestein en Audre Lorde. Hoewel er ook recentere feministen worden besproken, gaan de meeste essays over de tweede feministische golf: het radicale feminisme. Volgens Pruis is dit radicale feminisme inmiddels weggezakt tot conformatie. 

Met essays van onder andere Niña Weijers, Mounir Samuel, Bregje Hofstede, Franca Treur, Fiep van Bodegom, Roos van Rijswijk en Clarice Gargard. Uitgeverij Das Mag, 18,99 euro, 217 pagina’s.