Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 stonden ruim twee keer meer mannen dan vrouwen op de kieslijst. Mede dankzij voorkeurstemmen op vrouwen is het percentage vrouwen in de raad desondanks gestegen; van 31 naar 37 procent. Het is nu tijd om door te pakken en deze stijgende lijn voort te zetten. Dat gaat niet vanzelf; gemeenten en politieke partijen moeten de komende jaren actief inzetten op het betrekken van vrouwen en meiden bij het politieke werk.
Om dit proces verder te helpen heeft Stem een Vrouw de training Politieke Entree ontworpen; een training die gemeenten en lokale partijen kunnen inkopen met als doel om vrouwen uit de eigen regio te werven en te leren over hoe zij lokaal actief kunnen worden.
De drempel verlagen
De training richt zich op zogenaamde ‘politieke twijfelaars’: vrouwen en meiden die maatschappelijk betrokken zijn en interesse hebben in politiek, maar de stap naar de politiek (nog) niet maken. Bijvoorbeeld omdat zij aarzelen of politiek bij hen past, niet weten welke rol bij hen past, het hen ontbreekt aan een politiek netwerk, of omdat ze nog geen partijkeuze hebben gemaakt. Ook zorgen over de harde politieke cultuur en online haat jegens vrouwelijke politici kunnen een rol spelen bij de keuze om (nog) niet politiek actief te worden.
In de training ligt de nadruk op het verlagen van de drempel naar politiek. Het doel is om de deelnemers te informeren, enthousiasmeren en om praktische handvatten en een lokaal netwerk te bieden. De volgende onderwerpen komen aan bod: informatie over de lokale politiek, zoals welke functies er zijn en waarover wordt besloten; het bespreken van twijfels en drempels; en kennismaken met vrouwelijke politici. Er worden tips en tricks gedeeld om politiek actief te worden en om de besproken drempels te overwinnen.
Het nut van training voor vrouwen
Dat vrouwen minder snel op de kieslijsten terecht komen, ligt niet per se bij vrouwen zelf. In de wetenschappelijke literatuur wordt vaak gesteld dat er een genderkloof in politieke ambitie is. Hierdoor lijken vrouwen minder gemotiveerd om zich kandidaat te stellen dan mannen, maar dit is vaak het resultaat van structurele drempels om politiek actief te worden zoals de politieke cultuur en culturele verwachtingen van vrouwen gekoppeld aan traditionele genderrollen.
Een van de belangrijkste drempels die twijfelende vrouwen moeten overkomen is de indruk dat vrouwen niet in de politiek thuishoren en dat het ‘een mannenwereld’ is. Beelden die worden bevestigd door nieuwsberichten over (online) haat en discriminatie in de raadszaal, waar vrouwelijke politici meer mee te kampen krijgen dan mannelijke collega’s. Dergelijke drempels zorgen ervoor dat vrouwen vaker actief gemotiveerd en ondersteund moeten worden bij het kandideren, zodat ze kunnen ‘inleunen’ tot het kandidaatschap.
Onderzoek wijst uit dat vrouwen meer vertrouwen ervaren tijdens trainingen die specifiek op vrouwen gericht zijn; in gemengde situaties zouden ze minder geneigd zijn om vrij hun mening te uiten of gevoelens te delen. Politieke Entree biedt vrouwen een ondersteunende en niet-bedreigende omgeving om nieuwe vaardigheden te leren. De training stelt vrouwen ook in staat om op open wijze gevoelige onderwerpen te bespreken met ervaren vrouwelijke politici, zoals zorgen in verband met een vijandige werksfeer of het balanceren van het raadslidmaatschap met andere (on)betaalde werk- en zorgtaken.
Waarom meer vrouwen in gemeenten?
Waarom is het belangrijk dat meer vrouwen actief worden in de lokale politiek? Een diverse Gemeenteraad is goed voor de kwaliteit van de democratie én voor het vertrouwen in de politiek. Wanneer in de raad een verscheidenheid aan mensen zit – niet alleen verschillend op gebied van gender, maar ook leeftijd, lhbt+, met en zonder beperking, culturele herkomst, opleidingsniveau, werkervaring, enzovoorts, maken raadsleden betere besluiten en wordt er met meer mensen rekening gehouden in besluitvorming.
Ook het tegenovergestelde is waar: vormt de politiek geen goede weerspiegeling van de bevolking, dan worden er groepen mensen niet gehoord en neemt het vertrouwen in de politiek af. En mensen die zichzelf niet terugzien in de politiek en minder vertrouwen in de politiek hebben, gaan minder vaak stemmen. Zo blijft er een homogene groep politici én stemmers aan de macht.
Het werkt!
Er zijn veel meer vrouwen met politieke ambities in Nederland dan we denken. Dat is dus niet de grootste reden van die genderkloof: die ambitie is er, al moet deze soms worden aangewakkerd en de twijfels gerustgesteld.
Vrouwen die eerder meededen aan training Politieke Entree twijfelden eerst ook, maar de training hielp hen de politieke ambities aan te wakkeren! Zo vertelt oud-deelnemer Anne hier over haar ervaring met de training: “Ik had het eigenlijk niet verwacht maar ik voel me ontzettend gesterkt in mijn motivatie verder te gaan op mijn politieke ontdekkingstocht.”
Dat het sparren met een ervaren politica tijdens de training zorgen wegneemt bij politieke twijfelaars is duidelijk. Oud-deelnemer Emma zei het volgende over de ontmoeting met politica Zita Pels, gedeputeerde bij provincie Noord-Holland: “Het was een boost die mijn twijfels deed dempen over de stap naar de politiek.”
Senna Rood nam ook deel aan de training en is sinds maart 2022 raadslid voor de gemeente Medemblik (D66). “Politieke Entree heeft mij nieuwe contacten en inspiratie opgebracht. Het mooiste vond ik dat we elkaar stimuleerden om meer lef te tonen.” aldus Senna. Vooral de herkenning bij andere vrouwen met politieke ambities die tegen dezelfde drempels aanlopen stelde deelnemers gerust. “Ik vond het heel prettig om met gelijkgestemden te praten over het actief worden in de politiek. Ik heb het als zeer helpend ervaren om ervaringen uit te wisselen!” Ook oud-deelnemer Monique bevestigt dit: “Fijn herkenning te hebben bij anderen die op hetzelfde pad zitten als ik, die ontmoet ik in het dagelijks leven toch een stuk minder snel.”
Politieke Entree in jouw gemeente?
Werk jij bij een gemeente of andere lokale overheid, en heb je interesse om de training af te nemen? Lees hier voor meer informatie of neem direct contact met ons op via events@stemopeenvrouw.com
Woon je in een gemeente waarvoor deze training hard nodig is, maar werk je niet voor de gemeente? Mail dan je gemeente met een link naar dit blog om hen op de hoogte te brengen van dit aanbod.