Reactie op artikel Parool: Ongeïnformeerd frame leidt tot haat

Reactie Stichting Stem op een Vrouw op het stuk ‘Stem op een Vrouw, tenzij ze Caroline van der Plas heet’ dat op 17 maart 2023 verscheen in Het Parool.

Op vrijdag 17 maart verscheen er in het Parool een artikel van politiek journalist David Hielkema, die daarin een aantal zaken onjuist benoemt over vrouwenorganisatie Stem op een Vrouw. We zien ons, mede vanwege de haatreacties jegens onze organisatie die dat vrijwel direct heeft opgeroepen, genoodzaakt om te reageren. 

Het artikel start met de grote verkiezingswinst van BBB bij de afgelopen Provinciale Staten en Waterschapsverkiezingen. Een succes dat de auteur terecht toeschrijft aan een vrouw die niet op een kieslijst stond: landelijke partijleider Caroline van der Plas. Daarbij stelt hij de vraag: ‘Mag hier een compliment gegeven worden aan de stichting Stem op een Vrouw?’ Al zijn we dol op complimenten, kunnen we daar kunnen kort over zijn: nee, dat is geen compliment aan ons. Stem op een Vrouw zet zich in voor het stemmen op vrouwen die niet de partijleider of Lijsttrekker zijn, maar juist lager op de lijst staan, zodat het percentage vrouwen in de politiek stijgt. Of partijen wel of geen vrouwelijke lijsttrekkers hebben, is volgens Stem op een Vrouw dus geen argument om wel of niet op die partij te stemmen. Ten eerste omdat deze verkiezingen niet draaiden om Tweede Kamerleden maar om lokale politici. De dominante zichtbaarheid van landelijke politici bij lokale verkiezingen ontneemt het zicht op lokale kandidaten waar de kiezer op kan stemmen. Ten tweede richten wij ons op het verkozen laten worden van lager geplaatste vrouwelijke kandidaten, zodat het aandeel vrouwelijke politici stijgt. Of een partij landelijk een vrouwelijke Lijsttrekker heeft zegt namelijk niets over de samenstelling van kieslijsten. Zo was 29% van de BBB-kandidaten voor de Provinciale Staten vrouw.

In het artikel in Parool schrijft Hielkema dat onze berichten ‘worden gedeeld door (linkse) politici en (linkse) activisten’. Dat doet onze achterban ernstig tekort. Niet alleen vanwege de brede impact van onze stemcampagnes, maar ook omdat wij ons werk doen met hulp van vrouwelijke politici van links tot rechts. In ons mentornetwerk zetten vrouwelijke politici van VVD tot BIJ1 zich vrijwillig in als mentor. Op onze trainingsdagen komen kandidaten en politici van alle politieke kleuren af. Het artikel in Parool vraagt ons om precies te doen wat wij nooit zouden doen: het (lokale!) succes van één specifieke politieke partij vieren, enkel omdat zij landelijk een vrouw aan het hoofd hebben. Maar wat vieren wij dan wel?

Voor de verkiezingen was slechts 33% van de Provinciale Statenleden en 27% van de algemeen bestuurders van het Waterschap vrouw. Stem op een Vrouw zet zich in om dat te veranderen, en dat doen we met succes: sinds onze oprichting in 2017 wordt er structureel meer op vrouwen lager op de lijst gestemd. Door die extra stemmen kunnen zij ondanks hun lage positie toch verkozen worden. Zo vervangen zij hoger geplaatste kandidaten; vaak mannen. Dat leidde reeds tot honderden extra verkozen vrouwen. Zoals bij de verkiezingen voor het Europees Parlement in 2019, toen er vrouwen met voorkeurstemmen werden verkozen bij VVD, D66 en GroenLinks. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 werden 459 extra vrouwen verkozen, waarvan 14 bij ChristenUnie, 53 bij CDA, 61 bij D66, 39 bij PvdA, 76 bij GroenLinks en 37 bij VVD. Het is juist die brede impact die zorgt dat we wat te vieren hebben, en die ons bij een brede achterban geliefd maakt.

Zoals elk jaar na verkiezingen wachten wij op dit moment dan ook vol spanning op de uitslagen van de voorkeurstemmen. Hoeveel extra vrouwen die op zogenaamd ‘onverkiesbare plekken’ stonden zijn er verkozen? Dat wordt over enkele dagen bekend. Er staat reeds een groep van onze vrijwilligers klaar om die uitslagen zo snel mogelijk te verzamelen, zodat wij hopelijk kunnen vieren dat het aantal vrouwelijke politici in het waterschap en de provincie is toegenomen. Daar dragen álle extra verkozen vrouwen aan bij, van BBB tot Partij voor de Dieren.

Het klopt dus wat Hielkema in zijn stuk schrijft: ‘Het blijft dodelijk stil vanuit de achterban van Stem op een Vrouw.’ Wij wachten op de uitslag van de voorkeurstemmen. De conclusie die Hielkema echter trekt, ‘Het laat zien: Diversiteit is goed, maar alleen als het aan de linkerkant zit of progressief is’, is dus onterecht.

We zouden erom kunnen lachen, als het niet bloedserieus was. Want direct na het verschijnen van het artikel in Parool begonnen de hatelijke reacties binnen te druipen. Dit mechanisme kennen we helaas maar al te goed: verdachtmakingen en de daarop volgende haatreacties zorgen ervoor dat veel vrouwen, van activisten tot schrijvers en van politici tot wetenschappers, zich online niet uitspreken. Dat doet schade aan de democratie en de positie van alle vrouwelijke politici. We zijn dan ook teleurgesteld dat het Parool dit stuk heeft gepubliceerd zonder feitencheck en rekenen op een spoedige correctie.

Het team van Stem op een Vrouw